Er zijn regels in het leven waar je niet mee spot. Niet voordringen bij de bakker. Niet op je telefoon zitten tijdens een gesprek. En op vakantie: je houdt je aan de culinaire regels van het land. Punt.
Toch zag ik het weer gebeuren. In een knus café in Florence. De zon scheen, het plein schitterde, en daar klonk het: “Uno cappuccino, per favore!”. Met een duidelijk Nederlands accent. De ober trok wit weg. Want het was elf uur voorbij. En in Italië is een cappuccino na elven ongeveer net zo heiligschennis als een fles ketchup opentrekken in een sterrenrestaurant. Ik weet zeker dat ze diezelfde avond hun pasta met hun mes hebben gesneden in plaats van op de vork gerold. Auw!
Maar Nederlanders? Die denken: “Ach joh, ik betaal toch?”. Nee. Nee, je betaalt niet alleen in euro’s, je betaalt ook in respect. In Spanje zat ik eens naast een stel dat om half zeven hongerig vroeg om de “dinerkaart”. Dat gezicht van die serveerster had je moeten zien... In Spanje dineer je pas als de maan bijna aan de hemel hangt. Tot die tijd: tapas, drankjes en geduld.
Vraag trouwens ook geen friet bij je paella! Serieus zien gebeuren. Met appelmoes.
En Frankrijk… Oh Frankrijk. Een land waar stokbrood religie is. En wat doen wij? We vragen doodleuk om extra boter. Boter! Ik heb serieus eens een ober in Parijs “Mon Dieu!” horen uitroepen. Hardop. Met handgebaren.
Eetstokjes rechtop in een kommetje rijst zetten in Japan. Voor Japanners is dat puur rouwritueel. Alsof je midden op een bruiloft begint te praten over begrafenissen. In Duitsland? Daar bestelde iemand aan mijn tafel “een kan kraanwater”. Kraanwater! Gratis! De serveerster fronste, liep weg en kwam terug met een fles mineraalwater van zes euro vijftig, en een blik dat boekdelen sprak.
Begrijp me goed: eten in het buitenland is niet zomaar een praktische bezigheid. Het is cultuur. Het is trots. Het is identiteit. Als je daar met je Hollandse nuchterheid overheen banjert alsof je door een bloemenveld rent in klompen, mis je niet alleen de ervaring — je pleegt cultureel vandalisme. Dus alsjeblieft, voor deze zomer, als je weer eens op reis gaat: verdiep je 10 minuten in de eetcultuur. Leer wanneer je cappuccino mag drinken, hoe laat je mag eten, wat je vooral niet moet vragen, en hóe je het vraagt.
Niet omdat het moet.
Maar omdat het hoort.