De nadelen van smaakontwikkeling

Smaakontwikkeling lijkt op het eerste gezicht een prachtige reis. Het begint onschuldig met een flesje wijn van vijf euro uit de supermarkt, zonnetje erbij en het glas halfvol van onwetend geluk. Je eet een drooggebakken saté, bedolven onder pindasaus in een middelmatig eetcafé en je voelt je de koning te rijk. Onbezorgd genieten zonder enige kennis.
Hier begon mijn culinaire reis, nietsvermoedend.

Thuis werden we verwend moet ik zeggen. Mijn vader was slager en op een dinsdag aten we chateaubriand met zelfgemaakte stroganoffsaus. Alsof het de normaalste zaak van de wereld was. Als ik op school vertelde dat je bij het flamberen de afzuigkap beter uit kon zetten (tenzij je zin had in een steekvlam), keken mijn klasgenoten me glazig aan. Ze waren drukker met de voetbalplaatjes in chipszakken. Ik stond er toen niet bij stil dat mijn wereld van smaken al nét iets verder ging dan bij mijn vriendjes.

Inmiddels, jaren verder, denk ik met lichte afschuw terug aan de hoeveelheden goedkope wijn die ik ooit heb gedronken. Het zijn smaken waarvan je pas achteraf beseft hoe vreselijk ze waren. Het is een soort culinaire puberteit: je moet erdoorheen om te ontdekken wat écht goed is.

Maar, en hier komt het nadeel, smaakontwikkeling is een sluipend proces waar je een hoge prijs voor betaalt. Je wordt kieskeurig. Wat ooit simpel en heerlijk leek, doet je nu huiveren. Een standaardgebakje van de supermarkt? Het trekt je niet meer. De simpele saté van toen? Onmogelijk. In plaats daarvan rijd ik zonder te knipperen op en neer naar Amsterdam voor de saucijzenbroodjes van Holtkamp en rijd ik naar Venray voor de mokkataart van Patisserie Broekmans. Simpelweg omdat hun mokkacrème onovertroffen is. Ik ben tegenwoordig niet meer hongerig, maar ik heb trek in precies dát.

Mensen vragen me weleens waar ik toch zo druk mee ben. Nou, met het culinaire leven zelf, zou ik willen antwoorden. Of liever: met alles wat het mooier maakt. Zoals dat voorgerechtje van Kasteel Heemstede, die asperges van die ene landwinkel, de honingtomaatjes van Marijke’s Fruitkorfje. Het is geen luxe, het is noodzaak. Stad en land reis ik af.

Smaakontwikkeling, hoe prachtig het ook is, komt met een keerzijde. Het onschuldige genieten van vroeger is weg. En toch, als ik die kaas van Van Tricht proef, weet ik: ik zou niet meer terug willen. Het is een eindeloze zoektocht waarvan het einde nog niet in zicht is. En tegelijkertijd: smaakontwikkeling is een prachtige reis zonder weg terug.'