Sluiten

Champagne

‘Champagne is always the answer’

Wie aan de Franse champagneregio denkt, denkt vaak meteen aan de wereldberoemde champagnehuizen zoals Moët et Chandon en Veuve Cliquot. Maar champagne wordt ook voor een groot deel gemaakt door kleinschalige en bij het grote publiek meestal onbekende producenten, zoals onder meer in het prachtige departement Aisne op slechts zo’n vier uur rijden vanuit Limburg. Navenant reisverslaggever Jos Caubo ging op verkenningstocht én proefde uiteraard champagne.

Tekst & foto’s: Jos Caubo

‘Champagne is always the answer’ schijnt een bekende uitspraak van Marilyn Monroe te zijn geweest. Ze was er in ieder geval zo verzot op dat ze ooit een keer een bad gevuld met champagne nam. En volgens madame de Pompadour is champagne de enige drank waarbij een vrouw mooi blijft nadat ze het heeft gedronken. Modeontwerpster Coco Chanel hield er ook wel van, getuige haar uitspraak ‘I only drink champagne on two occassions: when I’m in love, and when I’m not’.

Voor Anna Métèyer, de charmante echtgenote van 5e generatie wijnmaker Franck Métèyer (Métèyer Père & Fils) in het onooglijke dorpje Trélou-sur-Marne is het heel simpel: “Champagne is gewoon een medicijn, dat kan niet anders. Mijn schoonouders dronken het elke dag en schoonpa is 107 jaar oud geworden en mijn schoonmoeder 99 jaar”, glimlacht ze. Kijk, dát soort informatie hoor ik nu graag, geen betere reden dus om ondanks het matineuze tijdstip (de kerktoren heeft zojuist negen uur geslagen) toch maar te gaan proeven van het zojuist door Anna ingeschonken glas ‘Carte Argent’. C’est délicieux!

Chateau-Thierry
De Vallée de la Marne is een van de vijf productiegebieden van champagne, met daarin centraal gelegen mijn verblijfplaats Chateau-Thierry. Het gezellige stadje is omringd door wijngaarden die op de hellingen zijn aangelegd en zo een landschap vormen dat door de UNESCO is aangewezen als Werelderfgoed cultureel landschap. Chateau-Thierry is de geboorteplaats van de schrijver en dichter Jean de la Fontaine, beroemd vanwege met name zijn fabels zoals die over de raaf en de vos. Aan de rand van de stad liggen de kelders van de champagneproducent Pannier, een middelgrote coöperatie van zo’n vijfhonderd wijnboeren. Jaarlijks verkoopt Pannier zo’n 500.000 flessen.

Gastvrouw Clotilde Boudat leidt me rond door het middeleeuwse ondergrondse gangenstelsel, dat in totaliteit maar liefst 2,5 kilometer lang is. “De omstandigheden zijn hier ideaal om de champagne te laten rijpen, want er is geen daglicht, de temperatuur is constant en de luchtvochtigheid is boven de 90%.”, zegt ze tegen me. Nagenoeg alle champagne wordt gemaakt van drie cépages, te weten de witte Chardonnaydruif, de Meunier en de Pinot Noir. Keldermeester Yann Munier bepaalt als enige de uiteindelijke verhouding tussen deze drie rassen. Naast de blend van deze drie cépages ‘mixt’ hij ook de tussen de drie en vijf jaar gerijpte champagnes uit verschillende jaren. Daarom zie je op het etiket van champagne ook geen jaartal, behalve wanneer het om een uitzonderlijk goed jaar gaat: deze champagne wordt niet gemixt met andere jaren en noemen ze een millésime.

Vermeldenswaardig is dat Pannier weliswaar geen echte grote jongen in de champagnewereld is, maar dat hun flessen wél in het Elysée in Parijs worden geschonken. Ja, die president Macron weet wel wat lekker is!

Route
De volgende dag besluit ik om een stuk van de ‘Route du Champagne’ te rijden, een met borden aangegeven route die de wijndorpjes als een parelketting aan elkaar rijgt. Het blijkt een relaxte en prettige manier om de schoonheid van de vallei van de Marne te ontdekken, en zeker met de knalblauwe lucht die scherp afsteekt tegen de groene wijngaarden is het volop genieten geblazen. Als je hier rondtoert is het bijna onvermijdelijk ook een minder vrolijke kant van de regio te zien. Tijdens de Eerste Wereldoorlog van 1914-1918 is hier net als aan de Somme op veel fronten zwaar gevochten, met als resultaat diverse militaire begraafplaatsen en monumenten. Op de terugweg bezoek ik een paar kilometer buiten Chateau-Thierry het indrukwekkende monument dat hier in 1918 boven op een heuvel is aangelegd als blijvende herinnering aan de Frans-Amerikaanse vriendschap. Vanaf dit punt heb je in een bijna gewijde stilte een onwaarschijnlijk mooi uitzicht op de vele wijngaarden, en onwillekeurig moet ik bij de strak in het gelid geplante druivenstokken denken aan de eveneens strak uitgelijnde kruizen op de soldatengraven een stukje verderop. Het is een trieste tegenstelling en een moment van contemplatie.

Als je de druivenstokken soms bijna loodrecht op een helling ziet staan dan vraag je je af hoe de wijnboer dat doet met het oogsten van de druiven. “Allemaal handmatig, maar dat is niet alleen omdat sommige wijngaarden niet met de tractor berijdbaar zijn. In de vele wettelijke voorschriften die voor de boeren gelden om te voldoen aan de ‘Appelation d’Origine Contrôlée (AOC) is namelijk bepaald dat druiven voor champagne alleen handmatig mogen worden geoogst. Op die manier kunnen we beste kwaliteit garanderen”, zegt wijnboer Eric Lévèque (59) in Barzy-sur-Marne. Hij is net als veel collega-wijnboeren aangesloten bij een regionale wijncoöperatie, waar hij met een oppervlakte van zes hectare een bedrijf van gemiddelde grootte heeft.

Zijn over-overgrootvader is in 1850 gestart met ‘Champagne Lévèque-Dehan’, zoals het bedrijf heet. Eric is de vijfde generatie, en als hij en zijn vrouw over een paar jaar gaan afbouwen zal een van hun beide dochters als zesde generatie het bedrijf overnemen. Vol trots neemt hij me mee naar een prachtige kleine kelder, waar hij een zeer vernuftige ‘zintuigen-waarnemings’ rondleiding heeft ontwikkeld. “We zijn in deze regio met zo’n 1.600 wijnboeren en overal kun je een glas proeven en rondkijken in de kelder. Daar is niets mis mee, maar ik wilde echt iets anders om gasten champagne te laten ervaren.” Zo heeft hij bijvoorbeeld in een diepvrieskastje vijf soorten verpakte ijsblokjes, waarbij je door er aan te likken moet achterhalen of het zoet, zuur, zout, bitter of umami is. Het is moeilijker dan het lijkt en erg leerzaam. En het laten proeven doet hij door gasten met een authentiek Volkswagenbusje naar de wijngaard te brengen, waar ze een glas champagne tussen de wijnranken krijgen.

Eric doceert dat de beste tijd om champagne te proeven rond 11 uur ’s ochtends is en voegt meteen de daad bij het woord door een fles Extra-Brut Adret te openen. Geen millésime, maar evengoed een bijzondere mooie champagne. Gelukkig is het proefglaasje maar klein, want later vandaag staat nog een flinke stadswandeling op het programma!

Citadel
Op naar Laon, een fantastisch mooie middeleeuwse vestingstad met een uitgekiende strategische ligging boven op een plateau, waardoor de bewoners vijanden al van ver zagen naderen. De stad heeft vandaag de dag nog liefst vijf kilometer intacte stadswallen, drie toegangspoorten, een enorme kathedraal met vijf (!) indrukwekkende torens en nog ruim tachtig andere beschermde monumenten. Na een boeiende rondleiding door stad en ondergronds gangenstelsel van de citadel is volgens gids Philippe de kers op de slagroom de beklimming van de hoogste toren van de kathedraal. Ik zet me over mijn hoogtevrees heen en eenmaal boven moet ik hem gelijk geven. Omdat het kraakhelder is kunnen we meer dan vijftig kilometer ver kijken!

Helaas, het korte reisje zit er al weer op maar mijn conclusie na drie dagen staat vast: als je houdt van heerlijke bubbels, lekker eten en een schitterend landschap op nog geen halve dag rijden van Limburg, dan is de Aisne een perfecte keuze als reisbestemming!


Algemeen

Verblijf
Best Western Hotel Ile de France****, Chateau-Thierry.
Prijs 2-p kamer vanaf 85 euro per nacht excl. ontbijt. 

L’Hôtel du Golf de l’Ailette****, Chamouille (niet ver van Laon). Schitterende ligging aan meer.
Prijs 2p kamer vanaf 152 euro per nacht incl. ontbijt. 

Eten
Beide genoemde hotels hebben een prima en betaalbaar restaurant
Le Saint-Jean, Chateau-Thierry. Leuk gelegen en informeel restaurant
Le Parvis, Laon. Pal tegenover de ingang van de kathedraal. Uitgebreide kaart, aanrader is de huisbereide foie gras de canard mi-cuit. 
Les Chenizelles, Laon. Mooie brasserie uit 1822, sfeervol.

Toeristische info
France.fr: toeristische info, bestemmingen en nieuws over Frankrijk
Officiële site van toerisme in Hauts-de-France (noordfrankrijk-experience.com)

 

Wij helpen u graag verder
Velden met een * zijn verplicht